چسب جاذب حشرات
یکی از نیازهایی که هر یک از جوامع با آن سروکار دارند، تأمین مواد اولیه در بخش خوراک و تغذیه است. در این حوزه، صنعت کشاورزی در تأمین محصولات باغی و کشاورزی مانند انواع میوهها، سبزیها، حبوبات، غلات و هر چیزی که با گیاهان سروکار دارد به فعالیت میپردازد. این تکنولوژی در پی توسعه دادن کیفیت و کمیت محصولات خود است. درنتیجه استفاده از بذرهای مرغوب، استفاده از مکملها و کودها جهت تأمین مواد اولیه لازم جهت بهرهوری بیشتر، استفاده از تکنیکهای جدید در تولید محصولات بیشتر و همچنین استفاده از سموم و روشهای بیولوژیکی و فیزیکی و شیمیایی در از بین بردن آفات و حشرات مزاحم در راه تولید محصولات در این صنعت امری اجتنابناپذیر است.
دراینبین، یکی از مشکلاتی که در بخش تولید محصولات کشاورزی وجود دارد، آفات و حشراتی هستند که موجب فاسد شدن و یا کم شدن بازده تولید محصولات کشاورزی میشوند. حشراتی مانند انواع مگسهای مدیترانهای، مگسهای زیتون، بالکداران، تریپس، کرمهای ساقه خوار و ... که هر کدام به بخشی از گیاه و یا نوع خاصی از گیاهان و درختان آسیب وارد میکنند. استفاده از سموم شیمیایی راهی بوده است که جهت از بین بردن این حشرات و آفات مزاحم بکار برده میشده است. آفتکشها و سموم استفادهشده معمولاً از مواد شیمیایی تهیه میشوند و استفاده از چنین موادی میتواند اثرات زیانباری بر روی انسانها و محیطزیست بهجای بگذارد.
در تحقیقات زیادی مشخصشده است که غلظت آفتکشها و سموم استفاده شده در محصولات کشاورزی تولیدشده بیش از استانداردهای مجاز است و استفاده این مواد توسط انسان میتواند منجر به بروز بیماریهای مختلف کلیوی، کبد، انواع سرطانها و ... شود. درنتیجه چنانچه بخواهند اثرات سوء استفاده از آفتکشها و سموم تا حد زیادی کم شود، باید در وهلهی اول روشهای دیگری را جایگزین این مواد بکنند. دراینبین، مطالعاتی که درزمینهٔ شناخت رفتار حشرات مختلف صورت گرفته است توانست روشهایی را بهصورت فیزیکی و بیولوژیکی در مقایسه با استفاده از مواد شیمیایی در کاهش تعداد حشرات مزاحم و آفات جایگزین نماید.
مطالعه بر روی حشرات مختلف نشان داده است که این حشرات نسبت به عاملهای محیطی مانند بو، رنگ، گرما و غلظت مواد واکنش نشان میدهند. مثلاً گونههای زیادی از حشرات مزاحم به دیاکسید کربن بالا جذب میشوند، یا به بوی مواد شیمیایی مختلف جذب میشوند. همچنین دیدهشده است که حشرات مختلف به رنگهای مختلف جذب میشوند. مثلاً مگسهای مدیترانهای به رنگ زرد و فرابنفش جذب میشود و گونههای دیگر حشرات مانند تریپس به رنگ آبی و فرابنفش جذب میشوند. همچنین حشرات به بوی فرمون حشرات جنس مخالف خود در زمان جفتگیری جلب میشوند. دانستن چنین ویژگیهایی از حشرات منجر به ساخت انواع تلههای مختلف برای جمعکردن حشرات در موضعی خاص و درنهایت به دام انداختن آنها میشود.
در کشور ایران، در سالهای اخیر روشهای بیولوژیکی و فیزیکی در از بین بردن حشرات زیاد شده است، بهطوریکه انواع تلههای مختلف در این سالها وارد بازار شده است. تلههای کارتی، تلههای رولی شکل و تلههای دلتا از انواع تلههایی هستند که با طیف رنگی خاصی که دارند و یا ایجاد فضایی نسبتاً ساکن برای افزایش غلظت فرمون در خود، حشرات را به سمت خود جلب کرده و سطوح چسبندهای که در این تلهها وجود دارد میتواند حشرات را به خود بچسباند و آنها را از بین ببرد.
امروزه تلههای کارتی با طیفهای رنگی مختلف، تلههای رولی شکل با طیفهای رنگی مختلف در مزارع کشاورزی بهوفور دیده میشود. این کارتها را در ارتفاع حدوداً 5/1 تا 2 متری از سطح زمین در باغات و یا در فضایی بالاتر از گیاهان بوتهای در مزارع نصب میکنند تا حشرات با جلب شدن به رنگ آنها یا برخورد با آنها به سطحشان، به چسب بچسبند و از بین بروند. علت اینکه این تلهها را در بالای بوتهها و یا در ارتفاع 5/1 تا 2 متری از سطح درختان در باغها به درختان آویزان میکنند این است که بیشتر حشرات در این ارتفاع پرواز آزادانه دارند و با توجه به اینکه کارتها در این فضا بهخوبی دیده میشوند، درنتیجه بیشترین کارایی را در این فواصل دارند.
رولهای جذب حشرات معمولاً رولهای رنگی به عرضهای 15 تا 30 سانتیمتر میباشند که طول زیادی دارند و به علت ضخامت کم آنها، جنس پلیاتیلنی آنها خاصیت رول شدن را به آنها میدهد. طیف رنگی این رولها حشرات را به سمت خود جلب میکند و با توجه به اینکه چسبهای پلیمری در دو طرف رول بهصورت لایهی نازکی پوشش دادهشده است، حشرات با برخورد به رولها به دام میافتند و به چسب میچسبند. رولها را معمولاً به دور ساقه درختان میپیچند و یا اندکی بالاتر از سطح بوتهها، بهصورت مستقیم درزمین های کشاورزی نصب میکنند. برخی از حشرات مضر در خاک زندگی میکنند و وقتی بهصورت کرم یا حشرات تازه متولد شده هستند، از طریق ساقه درختان خود را به برگها و میوهها میرسانند و آنها را تخریب میکنند. درنتیجه استفاده از این تلهها و پیچیدن آن به دور ساقه درختان میتواند مانع از حرکت آنها به سمت میوه و برگ شود.
ویژگی چسب های رول و کارت :
چسب رول و چسب کارت باید ویژگیهای خاصی داشته باشند که بتوانند بهعنوان سطح چسبنده در این تلهها استفاده شوند. این ویژگیها عبارتاند از:
چسب رول، بر روی رول پلیاتیلنی رنگی (اکثراً زرد و آبی) قرار میگیرد و در گلخانهها، کنارههای باغچهها و همچنین به دور ساقهی درختان نصب میشود تا با توجه به رنگزردی که رول دارد، حشره به سمت رول جذب شود و به علت خاصیت چسبندگی بالای چسب، حشرات بر روی این تله گیر بیافتند و درنتیجه بهصورت بیولوژیکی میتوان از گسترش حشرات در گلخانهها و باغات جلوگیری کرد. چسب مورداستفاده بر روی رول باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
چنین خصوصیاتی نیاز اصلی چسبهای رول میباشند. هر یک از این خصوصیات میتوانند منجر به این امر شوند که در انتخاب مواد مختلف برای این محصول نیاز به دانش بیشتری داشته باشیم.